Motorno ulje je ključni faktor dugovečnosti i pouzdanosti svakog vozila. Njegova osnovna uloga je podmazivanje pokretnih delova motora, smanjenje trenja, hlađenje i zaštita od korozije. Ali pitanje koje najčešće muči vozače jeste: koje ulje ide u koji motor? Odgovor zavisi od tipa motora, njegove starosti, klimatskih uslova i preporuka proizvođača.
U nastavku donosimo detaljan vodič koji će vam pomoći da odaberete pravo ulje za vaš automobil ili motor.
Osnovne vrste motornog ulja
Mineralna ulja
Mineralna ulja se dobijaju preradom sirove nafte i najčešće se koriste kod starijih motora. Ona su povoljnija, ali imaju kraći vek trajanja i slabije performanse u poređenju sa modernim uljima.
Polusintetička ulja
Polusintetika je kombinacija mineralnog i sintetičkog ulja. Predstavlja kompromis između cene i kvaliteta. Najčešće se koristi kod vozila srednje starosti ili onih sa manjim zahtevima za performansama.
Sintetička ulja
Sintetička ulja su najnaprednija i najkvalitetnija. Nude najbolju zaštitu motora, stabilnost na visokim temperaturama i duži interval zamene. Koriste se kod savremenih benzinskih i dizel motora, kao i kod sportskih automobila.
Koje ulje ide u benzinski motor?
Specifičnosti benzinskih motora
Benzinski motori rade na višim obrtajima, ali imaju manje opterećenje u poređenju sa dizel motorima. Zato im je potrebno ulje koje omogućava brzu cirkulaciju i zaštitu pri hladnom startu.
Preporuke za benzinske motore
- Za nove automobile: preporučuje se sintetičko ulje viskoznosti 5W-30 ili 0W-20.
- Za starije benzince: često se koriste polusintetička ulja 10W-40.
- Sportski motori: zahtevaju ulja sa višim performansama, obično 5W-40 ili čak 0W-40.
Koje ulje ide u dizel motor?
Zašto je dizelu potrebno specijalno ulje?
Dizel motori imaju veći obrtni moment i rade pod većim pritiskom. Takođe proizvode više čađi i naslaga, pa im je potrebno ulje sa dodatnim aditivima za čišćenje i zaštitu.
Preporuke za dizel motore
- Moderni dizel motori sa DPF filterom: koriste sintetička ulja Low SAPS tipa 5W-30.
- Klasični dizel motori: dobro funkcionišu sa polusintetičkim uljima 10W-40.
- Teški teretni kamioni i autobusi: zahtevaju specijalna dizel ulja visoke izdržljivosti, npr. 15W-40.
Koje ulje ide u motore sa turbom?
Posebni zahtevi turbopunjača
Turbina radi na ekstremno visokim temperaturama, pa je kvalitetno ulje presudno za njenu dugovečnost. Ulje mora imati stabilnu viskoznost i otpornost na oksidaciju.
Preporuka
Za motore sa turbom najčešće se koristi sintetičko ulje 5W-40 ili 0W-40, jer nudi najbolju zaštitu i brzo podmazivanje pri startu.
Koje ulje ide u motore motocikala?
Razlike u odnosu na auto-motore
Motori motocikala rade na mnogo višim obrtajima i često koriste zajedničko ulje za motor i menjač. Zbog toga im je potrebno ulje specijalno formulisano za dvotočkaše.
Preporuke za motore
- Četvorotaktni motori: koriste ulja 10W-40 ili 20W-50 sa oznakom JASO MA/MA2.
- Dvotaktni motori: zahtevaju specijalna 2T ulja koja se mešaju sa gorivom ili dodaju u poseban rezervoar.
Kako izabrati ulje prema viskoznosti?
Šta znače oznake poput 5W-30 ili 10W-40?
- Prvi broj (5W, 10W) označava ponašanje ulja pri niskim temperaturama – što je broj manji, ulje je ređe i lakše podmazuje pri hladnom startu.
- Drugi broj (30, 40, 50) označava viskoznost na visokim temperaturama – veći broj znači gušće ulje i bolju zaštitu pri opterećenju.
Primeri izbora
- 0W-20 → najbolji za novije hibride i štedljive benzince.
- 5W-30 → univerzalna opcija za većinu modernih vozila.
- 10W-40 → pogodna za starije automobile i motore sa većom kilometražom.
- 15W-40 → namenjena za dizel teretna vozila i starije kamione.
Koliko često menjati motorno ulje?
Preporuke proizvođača
Prosečan interval zamene ulja kod modernih vozila je između 10.000 i 15.000 kilometara, dok kod starijih vozila može biti i češći (na 7.000–8.000 km).
Faktori koji utiču na učestalost zamene
- Stil vožnje (agresivna vožnja traži češću zamenu).
- Uslovi vožnje (kratke relacije i gradska vožnja brže troše ulje).
- Starost i tip motora.
Zaključak: Koje ulje ide u koji motor?
Odgovor zavisi od mnogo faktora – tipa motora, starosti vozila, uslova vožnje i preporuka proizvođača. Benzinski motori najčešće koriste ulja 5W-30, dok dizel motori zahtevaju specijalna ulja poput 5W-30 Low SAPS. Motocikli imaju posebna ulja sa JASO standardima, dok kamioni koriste izdržljiva ulja poput 15W-40.
Najbolji savet je uvek pratiti knjigu proizvođača i redovno menjati ulje kako biste produžili životni vek motora.
Leave a Reply